FeelElec FR01D multimeter met warmtebeeldcamera
- van Harry Baggen
- Leestijd: 8 min
Chinese fabrikanten van meetapparatuur weten ons steeds weer te verrassen met betaalbare meetcombinaties die we een aantal jaren geleden niet voor mogelijk hadden gehouden. Mijn vorige review ging nog over een combinatie van een scoop, multimeter en functiegenerator, de Fnirsi 2C23T. Nu ben ik aan de slag gegaan met een combinatie van een multimeter met een warmtebeeldcamera van FeelElec. Ik bekijk hier het type FR01D, het nieuwste model uit de FR01-serie. Dit type heeft een IR-sensor met een thermische resolutie van 192 × 192 pixels, behoorlijk veel als je bedenkt dat dit apparaatje rond € 200 kost.
FeelElec FR01D: bruikbaar of speelgoed?
Als je de FR01D uit de doos haalt, dan blijkt het apparaatje wel erg klein te zijn met afmetingen van 13,5 x 7 cm. Het ziet er eerlijk gezegd een beetje speelgoedachtig uit. De rode plastic achterkant is aan alle kanten afgerond, waardoor het ding niet stabiel op tafel blijft liggen. De voorkant is van grijze kunststof en deze biedt plaats aan een 2,8 inch groot kleurendisplay en vier fysieke toetsen. Aan de onderkant zitten de bussen voor de multimeter. Aan de achterzijde zien we bovenaan een vanadiumoxide-sensor voor de IR-camera en in het midden zit een vergrendelbaar klepje waaronder zich een lithium-ion-accu voor de voeding bevindt. Tot slot zit er aan de zijkant nog een USB-C-connector voor het opladen van de accu en voor de koppeling met een PC.
Bediening met resistief touchscreen
Zoals al opgemerkt, bezit de FR01D maar vier echte druktoetsen, de rest van de bediening geschiedt via het resistieve touchscreen. Dat ‘resistieve’ geeft al aan dat je wat harder op het schermpje moet drukken dan bij een capacitief scherm zoals we dat tegenwoordig van onze smartphone kennen. Maar het werkt betrouwbaar, alleen moet je soms uitkijken dat je niet de verkeerde functie selecteert omdat het schermpje vrij vol staat met allerlei soft-buttons. Met de vier ‘echte’ toetsen kun je de meter in- en uitschakelen, omschakelen tussen IR-camera en multimeter, de frequentieteller inschakelen en de hold- of range-functie activeren.
Veel mogelijkheden, maar geen stroommeting
Bij gebruik van de multimeter verschijnt bovenaan in grote cijfers de meetwaarde (9999 counts). Daaronder bevinden zich de toetsen voor de verschillende meetfuncties. De meter heeft een auto-detectie-functie waarbij hij zelf kan vaststellen of er een wisselspanning, een gelijkspanning of een weerstand aan de ingangen hangt. Dat werkt echter pas bij spanningen boven 0,7 V, daaronder moet je zelf omschakelen naar een spanningsfunctie. Verder kan de meter weerstanden, diodes, condensatoren en temperatuur meten, er is een doorgangspieper en ook nog een sensor voor contactloze spanningsmeting bij spanningvoerende kabels. Er is zelfs een dataloggerfunctie waarbij een grafiekje op het scherm verschijnt. Stroommeting is met de FR01D niet mogelijk, maar gezien de afmetingen van de behuizing hadden enkele fatsoenlijke zekeringen voor de stroombereiken er ook echt niet in gepast.
Uitgebreid setup-menu
De FR01D heeft een setup-menu waarin allerlei dingen kunnen worden ingesteld. Zo kun je kiezen of de IR-camera of de multimeter actief is bij het inschakelen en met welke functie de multimeter opstart. Ook zijn er instellingen voor displayhelderheid, geluid, uitschakeltijd, USB-verbinding en het interne geheugen waarin screenshots en datalogger-bestanden kunnen worden opgeslagen. Ook kun je hier de functie van de hold/range-drukknop kiezen. Jammer dat je niet beide tegelijk kunt gebruiken, want dat zijn allebei nuttige functies.
Bij de instellingen voor de IR-camera kun je kiezen uit 5 verschillende kleurenpaletten en de emissiviteitsfactor kan hier worden aangepast. Die laatste hangt af van het te meten onderwerp en is belangrijk om een nauwkeurige temperatuurmeting uit te kunnen voeren. Tabellen met de waarden voor verschillende materialen en voorwerpen zijn gemakkelijk op Internet te vinden.
Multimeter veel nauwkeuriger dan de specs
De specificaties van de multimeter zijn volgens de handleiding niet denderend met 1% basisnauwkeurigheid voor spanningsmetingen. Maar dit exemplaar doet het in elk geval een stuk beter! Ik heb een aantal spanningswaarden getest en daarbij bleek de nauwkeurigheid gemiddeld binnen 0,2% te liggen; ook bij weerstandsmetingen kwam ik op een soortgelijke nauwkeurigheid uit. Bij capaciteitsmetingen zat de meetfout meestal binnen 1%, ook dat is voor een eenvoudige meter heel netjes. De diodemeting bleek geschikt te zijn voor allerlei soorten LED’s, ook witte en blauwe. Bij wisselspanningsmetingen geeft FeelElec een frequentiebereik op tot 500 Hz, maar het bereik bleek tot iets meer dan 1 kHz te lopen. Al met al keurige waarden dus! De frequentieteller gaat zelfs tot 30 MHz. Bij lagere frequenties is een signaal van circa 400 mVRMS voldoende, boven 1 MHz stijgt dat langzaam tot 1,1 VRMS bij 30 MHz.
Alles bij elkaar genomen is de multimeter prima bruikbaar voor allerlei elektronicametingen. Wel moet ik een opmerking maken over het meten aan hogere spanningen: pas daarmee op! Er staat weliswaar 600 V CAT II bij de ingangen vermeld, maar dat is hoogstwaarschijnlijk niet getest volgens Europese standaarden. Opvallend is nog dat net zoals bij de Fnirsi 2C23T de ingangen niet op de gebruikelijke afstand van 19 mm geplaatst, maar hier juist enkele mm meer. Bij de aanschaf van een thermokoppel voor deze meter moet dit een exemplaar zijn met twee losse banaanstekers, anders past het niet.
IR-camera met hoge resolutie
De IR-sensor is natuurlijk een toevoeging die deze meter heel bijzonder maakt. Bij deze functie is bijna het hele display beschikbaar voor het live-beeld. Het beeld wordt met een frequentie van 20 Hz ververst, zodat het redelijk goed bewegingen volgt. De beeldhoek is vrij groot, vergelijkbaar met een 35 mm lens. Het thermische beeld van 192 × 192 pixels wordt iets vergroot getoond op het scherm (240 x 240 pixels). Bovenaan wordt de temperatuur van de centrale spot op het scherm getoond en daarnaast staan de hoogst en laagste temperatuur die de meter in het beeld detecteert, zichtbaar als rood en groen gemarkeerd meetpunt. Naast de setup-knop staat nog een knop om screenshots te maken en op te slaan in het geheugen van de meter. Onderaan worden het gekozen temperatuurbereik en datum/tijd getoond.
Het inschakelen van de IR-sensor gaat vrij vlot, hij heeft slechts 6 s nodig om op te warmen. Het beoordelen van het beeld dat verschijnt, is wel even wennen, het lijkt allemaal tamelijk onduidelijk. De camera toont immers alleen warmteverschillen in verschillende kleuren en als objecten op een print of in een ruimte dezelfde temperatuur hebben, dan zie je alleen maar een egaal vlak. Het vergt dan ook wat oefening om er goed mee om te kunnen gaan (dure warmtebeeldcamera’s hebben daarom vaak een combinatie van een gewone beeldsensor en een IR-sensor, waarbij beide beelden over elkaar worden geprojecteerd). Maar dankzij het relatief grote aantal pixels toont de FR01D wel een vrij gedetailleerd beeld. Ga je heel dichtbij om bijvoorbeeld componenten op een print nauwkeurig te meten, dan wordt alles vrij wazig. De fabrikant heeft voor dit toestel op verzoek van veel gebruikers een handige macrolens ontworpen, maar die is momenteel helaas nauwelijks verkrijgbaar. Voor een elektronicus zou dat toch wel een handige toevoeging zijn.
Gebruik de correcte emissiviteitswaarde
Ik heb diverse onderwerpen bekeken met de IR-camera, zoals een laptop, een Raspberry Pi en een soldeerbout. Bij die laatste heb ik zitten experimenteren met de emissiviteitsinstelling, maar helemaal goed kreeg ik het niet. Als de camera de temperatuur van de bout correct weergaf, dan bleek de omgevingstemperatuur weer niet te kloppen… Goed omgaan met een wamtebeeldcamera is niet zo eenvoudig, je moet goed weten wat je doet en waar je rekening mee moet houden! De IR-camera is in elk geval een handig stukje gereedschap om ongeveer de temperatuur van voorwerpen mee te kunnen meten, maar ook om slechte isolatieplekken in huis op te sporen.
Extra software
Screenshots van de camera en databestanden van de datalogger worden in het interne geheugen opgeslagen en kunnen naar een pc worden verstuurd via de USB-aansluiting. De screenshots zijn bmp-bestanden en de datafiles zijn platte tekstbestanden, die kun je dus gemakkelijk bekijken of verwerken. FeelElec biedt echter ook een eenvoudig programma aan om deze bestanden te bekijken (IR_DMM). Het voordeel daarvan is dat je bij de IR-foto’s met de muis op elk punt in het beeld de temperatuur kunt opvragen en de databestanden worden in een nette grafiek getoond. Helaas is een deel van de tekst nog in het Chinees, hopelijk wordt dat nog eens aangepast.
Conclusie
Het ziet er op het eerste gezicht niet meteen uit als een serieus meetinstrument, maar toch blijkt de FeelElec FR01D een handig meetapparaat te zijn dat twee functies combineert: een multimeter met autodetectie en een behoorlijk goede nauwkeurigheid, en een warmtebeeldcamera die is uitgerust met een IR- sensor met een respectabel aantal pixels van 192 × 192. Dat levert vrij gedetailleerde IR-beelden op die handig zijn om te warme componenten op een print of warmtelekken in huis op te sporen. Voor een bedrag van circa € 200 is dat een ijzersterke combinatie!